Opbouw van de jaarstukken
De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen, de jaarrekening bestaat uit het overzicht van baten en lasten (de exploitatie) en de uiteenzetting van de financiële positie (de balans). Schematisch ziet dat er als volgt uit:
De programmaverantwoording
De programmaverantwoording is de beleidsverantwoording van de verzamelde programma's. Een programma is een afgebakend beleidsterrein waarop de gemeente actief is. De programma-indeling (afbakening van beleidsterreinen) is bepaald in de begroting. De gemeente Nieuwkoop kent de volgende zes programma's:
1. Ruimtelijke ontwikkeling
2. Ruimtelijk beheer
3. Sociaal domein
4. Bestuur en dienstverlening
5. Bedrijfsvoering
6. Algemene dekkingsmiddelen
Het beleid op de programma's is geformuleerd op verschillende abstractieniveaus, te weten het programmaniveau, het themaniveau en het productgroepsniveau. Op programmaniveau hebben we in de begroting beleid geformuleerd aan de hand van beoogde maatschappelijke effecten. Een niveau lager (themaniveau) zijn in de begroting beleidsdoelstellingen geformuleerd. Weer een niveau lager (productgroepen) zijn activiteiten benoemd. In de programmaverantwoording rapporteren we over de realisatie op al deze niveaus. Schematisch ziet dat er zo uit:
Niveau | Beleid | Programmaverantwoording |
|---|---|---|
Programma | Maatschappelijke effecten | Rapportage op maatschappelijke effecten |
Thema | Beleidsdoelstellingen | Rapportage op beleidsdoelstellingen |
Productgroep | Activiteiten | Rapportage op activiteiten |
Verder kent ieder programma een aantal beleidsindicatoren en dashboards. Ook hierop wordt verantwoord. Een programma sluit af met een overzicht van de gerealiseerde baten en lasten op dat programma.
De paragrafen
De programmaverantwoording geeft een overzicht van het totale beleid van de gemeente. De paragrafen geven op een beperkt aantal onderwerpen een 'beleidsdwarsdoorsnede'. Het gaat daarbij om programma-overstijgende onderwerpen. In de begroting 2021 is in 8 paragrafen (7 verplichte en 1 zelf toegevoegde) beleid geformuleerd, waarop in de jaarstukken 2021 wordt gerapporteerd:
1. Lokale heffingen
2. Weerstandsvermogen
3. Onderhoud kapitaalgoederen
4. Financiering
5. Bedrijfsvoering
6. Verbonden partijen
7. Grondbeleid
8. Duurzaamheid
Het overzicht van baten en lasten
Uit de financiële jaarrekening blijkt wat de gerealiseerde baten en lasten in 2021 per programma zijn geweest en hoe deze zich verhouden tot de baten en lasten volgens de laatste stand van de begroting 2021. De verschillen tussen de begrote en de gerealiseerde baten en lasten zijn in de jaarstukken voorzien van een toelichting. Afwijkingen op productniveau > 5% met een minimum van € 15.000 worden toegelicht.
De balans
De jaarrekening laat zien welke gevolgen de gerealiseerde baten en lasten hebben voor de financiële positie van de gemeente. Naast de balans per 31 december 2021 maken hiervan onder andere het overzicht van investeringen en het overzicht van de reserves en voorzieningen deel uit.